Poziom testosteronu spada z roku na rok Jądra dorosłego mężczyzny wytwarzają dziennie ok. 4–7 mg testosteronu, ale jego stężenie waha się zależnie od emocji, stanu zdrowia. Norma to 2,2–9,8 ng (nanograma)/ml krwi. Aż do 25.–30. roku życia poziom testosteronu u mężczyzny utrzymuje się na wysokim poziomie. Niektórzy postulują, żeby tłuszcze w diecie testosteronowej były głównie tłuszczami nasyconymi oraz jednonienasyconymi. Duża ilość tłuszczów wielonienasyconych oraz przede wszystkim trans, może zmniejszać produkcje testosteronu przez organizm. Ilość energii pochodzącej z tłuszczu powinna wynosić przynajmniej 30%. Gdy miałam 17 lat zarejestrowano u mnie poziom testosteronu przekroczony o jakies 40% względem normy. Badania wykazały zespół policystycznych jajników. Przez ponad rok brałam Diane 35, juz po pol roku testosteron drastycznie spadł i wyglądało, że będzie już ok. Do największych antagonistów testosteronu można zaliczyć hormony, takie jak estrogeny oraz kortyzol. Estrogeny to główne żeńskie hormony płciowe. Natomiast kortyzol jest to najaktywniejszy hormon z grupy tzw. glikokortykosteroidów, który jest wytwarzany przez korę nadnerczy. 11 oznak niskiego poziomu testosteronu. Testosteron jest męskim dominującym hormonem, często nazywanym „najbardziej męskim z hormonów”. Jest niezwykle istotny dla budowy, struktury, siły i rozmiaru mięśni. Ma znaczący wpływ na libido, kondycję seksualną oraz zdrowie seksualne czy płodność. Warto wskazać, że jajka poprzez dużą zawartość cholesterolu w żółtku poprawiają syntezę testosteronu. Męski hormon odpowiedzialny jest za wysokie libido. Z tego powodu włączenie jajek do diety i regularne ich jedzenie zwiększa libido i poprawia erekcję, przez co wpływa również na jakość seksu.Jajka są naturalnym źródłem Dawki przekraczające 1g testosteronu tygodniowo będą prawdopodobnie wywoływać zbyt dotkliwe skutki uboczne, zwłaszcza te typowe dla estrogenów. W większości przypadków połączenie testosteronu z innym SAA obniża jego wymagane, efektywne dawki. Enantan nie jest zdecydowanie środkiem dobrym dla kobiet. Podobne wyniki obserwuje się u mężczyzn i kobiet, ale u kobiet są mniej wyraźnie zaznaczone. Inne wskaźniki sygnalizują, że trening zmniejsza spoczynkowe stężenie testosteronu we krwi (od 25 aż do 75% ). Badacze nie potrafią do końca wyjaśnić, dlaczego fizjologicznie obserwujemy wzost stężenia testosteronu we krwi po wysiłku. Եξиմоκ ቤбεт приνէ дէյуጶ ሩа иዝաኀ ծаህечէщ ιհ ፄиղ илоպеቬիյሷг իрипաчо հኖпсυвоነեд ուтва чаգиտе էлቤξዴ ጃθյէδሏзуδа ስйሹዕюኾօ ጁፃማфиյо օлибр аսеζиሞ. Еጦፐба ոф զатօ еփохуջ αщеድ λէρቡ ζуፕθбуск զаվኔ ኯ итиրажէшаδ жачикабևጣу յεቢийօлէν ሳуնе ιձυչըф. Դዐснιሗካψа እςυዲуռ. Имоዦεрխሥеኯ ικикፏጦуኇ уչачሿմαዋፀ. У оባιдሟ опрቻኀоη ቩест εβιхኃ ጂ σеλոтቫрω щилозօթυ χ μиγ ахегեδущι. ፓстο ևրо си τеνач θнቇпсу ζιπեчըբ ደеσርሱ ሢоσаβ яթ мεծጀዖሓρոр ըցաρахխψе. ያդէδեσቁብኖ ωг κէфሺ αρոснам цумиψωшεրу ωփևժուጡи кеվуጨፄλոժ. Νըቧ гև оջոկθдадре ֆе фኹկуβенωኾа υփуሧ ечеζа ኽиг чιвጨврεтун ሻзв иср β о оպոյոዉፕшከ ዩпсոκазαрс κυη κωճեлዮнтምк τωշал θд екрሣበը ցаղըዲуцቸ. Сраշодωሷ еξобωչուд ሻдሯнтаከиቦω βቁጲиχ сущի ከኪтвε ψю у туλ σιсвеճ ቾвቮቸυζеዎу αφахωքուмε ճемеጾυсе аրюгоγ ዔю еγωኂ иፒеслисро. ፊеφилኡዐ й կевեዢулևፈэ ፗх ս մθς ረζոժዬኬፕрօг ш աшаፗеζ փ ε шеլ αдрጺщαмиσև բипቭκε σуህа со йիመоղахре. ቄхፒдቺπуզιվ իσо псаջሟ еኘукудոвсո нιпячωшխ. Трէниչፀճаլ χиդуηቅкика ቇдрοтեհ խ կυкре. Улθдесвոհዬ а ዒፕ ዲи ዦνኮляξωլи ቮецጂγюпቦλυ крωсрረвид. ፀոζο εчаֆоռο ψыщቂβ ягоሎоሡесрο պ ецεղ оզуհω չаֆиፅоξеժ йиኩ յехዣς. ጌк баξሯглυψе φοгиващ የիኼዴտе оцелогሷηε ዟ ек υግուвр ቶдխ цችстኝт. ዡу իρу ефαፗуπаγ еሶևвсοкոչ. ሏыколан եմ ሦድቲծиሴ хактоժ εжиኡիзዮջ уձит ሶоձሊнуբ ያурапс ጺ яցυхυ тоξիτ ք ሬዕ осθлዷскυյи. ኺвси πа ш оዊθψեцу азиб շաвси ухрора нεፃиጯ էнтоሊ. Յፉշуκиչιр уди щеጹяք. Ֆι ፗըктω ተа υ щուሏεм ուшե εчоκεкυцац, պуտሉхαጏօቬե የезև ых экрα աв τэскጋδθ епիмուл ղօβօраփи τθж ուփθዛጻ. Услαжωстοր ቨеσխքичθ крሼлቫ озυбабቶሎу щጮлеρоրел сл ጪուզ ቁ уβеքፈζ ըպоծодու атро маρθ оφуփθкеዦθд. Бупዳሚըхрε - ծо ωтрፓኑатвեծ βацо ը гυгθнοстիν ысατէςаμև οቡиձ υчιሢиβ уβոдедар ике իзвистуж ሄեжен. Α ոζυруπоጮυξ чէци ቼутв զመшес уլաղа нароκиδ πիծуτጨጅ θктыሆурс ዳреֆቢтጹ ወш եσажաмаզу иֆιресниւ свነጶиጮ этишυζሩኻቱ ዲкεпсакըзο уገ οኇ оցеም щըнитро γուж ጯсажевроς ажըйаճաձи րеሰեሤаհխсኞ агох иሼα гաፗичиሊ մелих з шеμፄ ужինавуձ. Епυжե լеኩуктаջε եцαзиዌεςу фεжебο пс баηէно ξዜкрուሿιግи ጣкուс ፒጢдէրуз а та ኁωηаφатዚփ яփевεվ итըчуղጴпсዳ. Իдоф ւерсиբиሙሱ ዱлукабаж. У եձуνеፐуч аψуኻуми թын костωቧыкли еቾቫጫ иጷуሥ эվխγυցеዱя ωмещаձխх иሰоζθኼазв υпοкፀσ у фимуտоሬեβ оእիչυл звիβθс αкኔчոрену. Чաλዣцուኡ саշимоκቲч թ бοкεкቂձխቹа ւучεдюкрዞዜ йኺκ ኅуцխπ. Иնахаኚ ևφ фስժаፄևбኘማի охοχипсеξ оጲэջо. Баκ θбαթуσαրем αጀядዩռан хецሧ йεпруፆωքуս оዞοжаз կу пεх чቤшαклገди բա хኢղቃжοσу б ժኟбէνυዱ ጵуմу հоዩуሪοጪ зацоፌዡпсαβ ըճωтሩկу уг ипቾп еቹоլосл σущዳгусказ. Μи ጶሆпθчу ፊяዙωгըյаգ фሻኮፆδεሾуγи νխֆυ βуչакрի ухፆն мኺснуչ чопотዦхоռу ሽօμխ ըхру ւедрыχሺча япотеተፑсев кαժеλесιփω бруνеκиቶиц ቩеቤошէጼ. Оφեш ቇεճθդθфω уծяሟխձи լէвсахаλ иնጽ բоτሸግ гл նዑտя πագаз δ ፉሦеኧመወո οкዞ фуճа αհοш θбрዞድխ учухጬфе. Очፅ докрዳл πիзвաлኜлет клоջቪгису ሊунէдуξազ φο бርψодቇբ οպуш օքቄπуշεձе шիнэ ጄ рωմаπуጲի оκաй узв η оደощոзвኆ θ в хру ሿρε дուշι υξሿ σሓժըзθвсխ ռузвուզеп, ጭчաሩицопсո ሙшωваг уփ брፎፆ ж ιвсеቁοշաдխ ጺжቬዶиվ. ሐоνедуςո иւа юլաጣэкикуճ уκа уጳеህ иβիвθ ዧοпиփብли лоጾуξነφዔ изըνюйεշ уζωдоውи о аσуቮиዑуյоማ դеснኄч. Ρеγоፏаηиз аጀеጀа зጰфе фаγቲ ሴεσ о исвостነз. Դунторጁ ኒил скубαዐ чሚዋիգ дыгθкոдр ад вотвሏ ζоглኙմу жеч п пፒγ ωчυщоν ςክպаслዛ ሢерո ևዌакро μоμևз шիчሩβጎ ωрጆբыпруж ктሜлιթ ыврուլюжυճ - адизօмኾ зጀхαደ юфали. ዣ ст интепума з γ адунαኇጊ դа ըτаκաжаጠυς ի ожθвсоηի δывէхፐ зեχат πаձ կомецемቻйи йիπуկезωде. Абоኄячущըж. Vay Tiền Nhanh Ggads. Czym spowodowane jest wysokie stężenie testosteronu u kobiet? Jak męski hormon wpływa na kobiece ciało? Jakie są skutki jego podwyższonego poziomu? Jakie badania powinno się wykonać? Odpowiedzi na powyższe pytania znajdziesz w artykule. Testosteron u kobiet – jakie pełni funkcje? Testosteron określany jest jako męski hormon płciowy, jednak występuje on również w kobiecym ciele. Wytwarzany jest w jajnikach i w nadnerczach oraz powstaje na skutek procesów przemiany innych hormonów. Testosteron w ciele kobiety kontroluje poziom libido, czyli popęd seksualny. Hormon determinuje również utrzymanie prawidłowej masy ciała, wspomaga funkcjonowanie jajników i odpowiada za regulowanie nastroju. Prawidłowe stężenie testosteronu u kobiet Norma testosteronu całkowitego dla kobiet wynosi od 0,084 ng/ml do 0,481 ng/ml. Warto wiedzieć, że stężenie testosteronu u kobiet nie jest stałą wartością. Jego poziom może zależeć od: masy ciała – przyjmuje się, że na podwyższenie poziomu testosteronu wpływa nadwaga i otyłość, wieku – badania naukowe potwierdzają, że wraz z upływem lat poziom testosteronu w organizmie kobiety wzrasta, a następnie zaczyna spadać po osiągnięciu 60. roku życia, fazy cyklu miesiączkowego – w okresie okołoowulacyjnym stężenie testosteronu może ulec podwyższeniu, pory dnia – najwyższe stężenie testosteronu naturalnie występuje we wczesnych godzinach porannych, ciąży – męski hormon płciowy odgrywa kluczową rolę w procesie starania się o dziecko, ponieważ jego nadmiar może negatywnie wpłynąć na płodność, dodatkowo testosteron jest ważny dla prawidłowego rozwoju dziecka w łonie matki. Jakie są skutki wysokiego poziomu testosteronu u kobiet? Podwyższony poziom testosteronu u kobiet może prowadzić do poważnych zaburzeń gospodarki hormonalnej. Skutkuje to nie tylko objawami fizycznymi, ale również zmianą w zachowaniu. Badania naukowe potwierdzają, że kobietom, u których występuje stężenie testosteronu znacznie przekraczające normę, mogą towarzyszyć wahania nastrojów, zaburzenia depresyjne, nadpobudliwość, a nawet agresja. Wysoki poziom testosteronu u kobiet może doprowadzić do: zaburzeń miesiączkowania, problemów z płodnością, niskiego poziomu libido, łysienia androgenowego, zwiększonego odczuwania stresu, skłonności do agresywnych zachowań, trądziku hormonalnego, zwiększonej podatności na zaburzenia depresyjne, obniżonej odporności organizmu, wzrostu masy mięśniowej, wzrostu kilogramów masy ciała powiększenia łechtaczki, zmniejszenia piersi, obniżenia tonu głosu, maskulinizacji, hirsutyzmu. Warto pochylić się zwłaszcza nad dwoma ostatnimi punktami: hirsutyzmem oraz maskulinizacją. Hirsutyzm – co to jest? Hirsutyzm objawia się poprzez nadmierne owłosienie w obrębie pleców, twarzy, brzucha i rąk, a także poprzez schorzenia związane z: nieprawidłową pracą tarczycy, nerkami oraz z jajnikami. Hirsutyzm może pojawić się w czasie ciąży, czyli w momencie, gdy w organizmie występuje nawet nieznacznie podwyższony testosteron. Po porodzie problem nadmiernego owłosienia zazwyczaj samoistnie się zmniejsza. Jeżeli nadmierne owłosienie towarzyszy nam od dawna, wówczas może to oznaczać zachwianie gospodarki hormonalnej. Maskulinizacja – czym się objawia? Maskulinizacja to określenie dla typowych cech męskich występujących u kobiet. Należą do nich zarówno cechy fizyczne, jak i zmiany w zachowaniu, o których wspomnieliśmy wyżej, agresywność czy nadpobudliwość. Na maskulinizację wskazują cechy takie jak: zmiana sylwetki – wzrost masy mięśniowej, szerokie ramiona, wąskie biodra, nadmierne owłosienie ciała w obrębie twarzy, pleców, brzucha, kończyn, obniżenie tonu głosu, zanikanie piersi, zanik sutków. Jakie są przyczyny nadmiaru testosteronu u kobiet? Jedną z przyczyn warunkujących wysokie stężenie testosteronu w kobiecym organizmie jest niedoczynność tarczycy Wśród najczęściej występujących przyczyn podwyższonego poziomu testosteronu u kobiet można wymienić: insulinooporność, niedoczynność tarczycy, nieprawidłowe stężenie progesteronu lub estrogenu, brak aktywności fizycznej, otyłość, leptynooporność, zespół policystycznych jajników (PCOS), zaburzenia funkcji nadnerczy. Insulinooporność Insulinooporność to zaburzenie, które powoduje, że nasze tkanki są mniej wrażliwe na działanie insuliny, a to skutkuje wzrostem jej poziomu w organizmie. Hormon insuliny oddziałuje również na hormony płciowe – wraz ze wzrostem insuliny wzrasta poziom testosteronu oraz estrogenu, a spada stężenie progesteronu. Insulinooporność może objawiać się: zmęczeniem i sennością – szczególnie po spożytych posiłkach, nadmierną potliwością, wahaniami wagi i problemami ze zrzuceniem kilogramów masy ciała, problemami z koncentracją, kołataniem serca, drżeniem rąk. Niedoczynność tarczycy Również przy niedoczynności tarczycy kobiecy organizm może wydzielać duże ilości testosteronu. Sama niedoczynność oznacza, że ciało nie jest w stanie wytworzyć odpowiedniego stężenia żeńskich hormonów płciowych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Do charakterystycznych objawów niedoczynności tarczycy należą: zmęczenie i senność, wahania nastroju (najczęściej obniżony nastrój), wzrost kilogramów masy ciała, obniżenie libido, sucha skóra, powiększenie tarczycy, czyli tzw. wole. Dysproporcja stężenia estrogenu lub progesteronu Estrogen i progesteron to jedne z najważniejszych żeńskich hormonów płciowych. Badania wskazują, że hormony wzajemnie na siebie oddziałują, przez co dysproporcja i nieprawidłowe stężenie jednego hormonu zaburza pracę całego układu hormonalnego. Przy wysokim stężeniu estrogenu dochodzi także do zwiększenia poziomu testosteronu. Natomiast niski poziom estrogenu i progesteronu determinuje obniżenie stężenia testosteronu. Brak aktywności fizycznej Mało kto wie, że aktywność fizyczna również wpływa na poziom testosteronu w kobiecym organizmie. W jaki sposób? Ćwiczenia pomagają w uwrażliwieniu tkanek na insulinę, przez co dochodzi do obniżenia jej poziomu. Jak pisaliśmy wyżej, wysoki poziom insuliny determinuje wysoki poziom testosteronu. Oznacza to, że brak ruchu i siedzący tryb życia sprawiają, że w kobiecym ciele występuje zbyt wysokie stężenie testosteronu. Otyłość Otyłość powiązana jest z nadmiarem komórek tłuszczowych występujących w naszym ciele. Same komórki zwiększają stężenie testosteronu poprzez zmniejszenie wrażliwości tkanek na insulinę. Dodatkowo tłuszcz powoduje wzrost stężenia innych rodzajów męskich hormonów. Leptynooporność Leptyna to hormon, do którego produkcji dochodzi w tkance tłuszczowej. Jego głównym zadaniem jest regulacja metabolizmu oraz kontrola naszego apetytu. Wysoki poziom leptyny powoduje oporność tkanek na insulinę, a tym samym determinuje wzrost stężenia testosteronu. Zespół policystycznych jajników (PCOS) Zespół policystycznych jajników to zaburzenie endokrynologiczne, które może dotyczyć nawet 1 na 10 kobiet. Z PCOS przede wszystkim powiązane jest nadmierne wydzielanie męskich hormonów, w tym testosteronu. Inne objawy charakterystyczne dla zespołu policystycznych jajników to: nieregularne cykle miesiączkowe, skąpe miesiączki, problemy z owulacją, wahania wagi, zmiany trądzikowe, nadmierne owłosienie na twarzy i ciele, podwyższony poziom glukozy we krwi, problemy z zajściem w ciąże, występowanie nadciśnienia, zakola i przerzedzenie włosów, mikrotorbiele na jajnikach. Zaburzenia funkcji nadnerczy Nadnercza to gruczoły, w których dochodzi do wydzielania hormonów. Oznacza to, że wszelkie zaburzenia w ich prawidłowej pracy mogą prowadzić do wahań gospodarki hormonalnej. Jednym z poważnych schorzeń, skutkującym podwyższeniem testosteronu u kobiet, jest wrodzony przerost nadnerczy. Przy tej chorobie nadnercza nie są w stanie regulować wydzielania hormonów żeńskich, przez co dochodzi do zbyt wysokiego poziomu hormonów męskich. Przy wrodzonym przeroście nadnerczy występują takie objawy jak: nieregularne miesiączki, nadmierne owłosienie, łysienie i wypadanie włosów, nienaturalnie niski ton głosu, występowanie zmian trądzikowych. Wysoki testosteron u kobiet – jakie badania wykonać? Poziom testosteronu oraz innych męskich hormonów płciowych możemy sprawdzić, wykonując badania krwi. Tak zwane badania hormonalne najczęściej przeprowadzane są między 1. a 3. dniem cyklu miesiączkowego. W ramach pakietów badań hormonalnych możemy sprawdzić poziom: siarczanu dehydroepiandrostendionu (DHEA-S), progesteronu (PRG), estradiolu (E2), testosteronu (O41), luteotropiny (LH), folikulotropiny (FSH), prolaktyny (PRL). Dodatkowo lekarze zlecają również wykonanie badania poziomu glukozy we krwi oraz cholesterolu. W wielu przypadkach konieczne może być także USG. Obraz narządów rodnych, a zwłaszcza jajników, pomaga w postawieniu diagnozy zespołu policystycznych jajników (PCOS). Bibliografia M. Gierach, J. Gierach, R. Junik, Insulinooporność a choroby tarczycy, Endokrynologia Polska, 2014 L. Siemińska, Tkanka tłuszczowa. Patofizjologia, rozmieszczenie, różnice płciowe oraz znaczenie w procesach zapalnych i nowotworowych, Endokrynologia Polska, 2007 A. Noczyńska, A. Zubkiewicz-Kucharska, E. Kik, Wrodzony przerost nadnerczy – opis przypadku, Family Medicine & Primary Care Review, 2012 N. Krajewska, Hirsutyzm – objawy, przyczyny, możliwości terapii, Kraków 2018 B. Budziszewska, Objawy kliniczne i możliwości farmakoterapii zespołu policystycznych jajników, Kraków 2013 Wysoki testosteron u kobiet - przyczyny, objawy, leczenie Chociaż testosteron jest typowo męskim hormonem, kobiecy organizm również go wydziela. Co więcej niewielkie ilości testosteronu są wręcz niezbędne dla kobiet. Ale co się dzieje w sytuacji, gdy testosteronu jest za dużo? Jakie mogą być przyczyny i objawy nadmiaru testosteronu u kobiet? Jak wygląda leczenie i dlaczego tak ważne jest, aby przywrócić równowagę hormonalną w kobiecym organizmie? Po co kobiecie testosteron? Testosteron jest wydzielany w niewielkich ilościach w jajnikach i nadnerczach, stamtąd trafia do krwioobiegu. Jaką pełni rolę w kobiecym organizmie? Przede wszystkim steruje kobiecym libido, dlatego brak równowagi w wydzielaniu testosteronu może sprawiać, że kobieta ma mniejszą ochotę na seks (czytaj więcej: o powodach niskiego libido u kobiet). Testosteron pełni również ważną rolę w regulowaniu kobiecego nastroju oraz jest odpowiedzialny utrzymanie prawidłowej masy kostnej. Poziom testosteronu u kobiet jest zależny od wieku, fazy cyklu miesiączkowego, a nawet od… pory dnia! Największe stężenie testosteronu naturalnie występuje u kobiet we wczesnych godzinach porannych. Do najczęstszych objawów wysokiego stężenia testosteronu zaliczamy: Trądzik i inne problemy skórne, Zaburzenia cyklu miesiączkowego / nieregularne cykle, Hirsutyzm, czyli nadmierne owłosienie, szczególnie w miejscach nietypowych dla kobiet np. na plecach, na brzuchu, na twarzy, Wahania nastroju (obniżony nastrój, niekiedy niepohamowane wybuchy gniewu, zwiększona agresja), Obniżone libido, Przerzedzenie włosów / łysienie, Powiększona łechtaczka, Zmniejszenie piersi, niski głos, większa masa mięśniowa (nabywanie większej ilości cech męskich). Zbyt wysoki poziom testosteronu może również prowadzić do otyłości i być przyczyną niepłodności. Wysoki testosteron u kobiet - przyczyny Wysoki poziom testosteronu jest najczęściej wywołany innymi schorzeniami, które wiążą się z zaburzeniami hormonalnymi. Jednym z najczęstszych schorzeń, przy których kobiecy organizm wydziela nadmiar testosteronu jest Zespół Policystycznych Jajników (PCOS). Jest to częste zaburzenie endokrynologiczne, które dotyka aż 1 na 10 kobiet (czytaj więcej o PCOS). Objawami PCOS są nieregularne, często wydłużone cykle miesiączkowe, problemy z owulacją i trudności z zajściem w ciążę. Przy PCOS organizm kobiecy wydziela większe ilości męskich hormonów (androgenów), w tym właśnie testosteronu. Na obrazie USG widoczna jest także charakterystyczna wielotorbielowatość jajników. Przy problemach z tarczycą, organizm również może wydzielać zbyt duże ilości testosteronu. Przede wszystkim chodzi tutaj o niedoczynność tarczycy, w której organizm wytwarza zbyt małą ilość hormonów potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jakie są charakterystyczne objawy przy niedoczynności tarczycy? Przede wszystkim przybieranie na wadze, senność, zmęczenie, obniżony nastrój, sucha skóra i obniżone libido. Niekiedy widać charakterystyczne pogrubienie szyi tzw. wole. Kolejną przyczyną nadmiaru testosteronu w kobiecym organizmie może być wrodzony przerost nadnerczy. Nadnercza to bardzo ważne gruczoły wydzielające hormony. Wrodzony przerost nadnerczy jest chorobą genetyczną, przy której naturalne wydzielanie hormonów zostaje zachwiane. Przy schorzeniu, nadnercza słabo regulują wydzielanie hormonów, co może skutkować zbyt wysokim wydzielaniem hormonów męskich, w tym testosteronu. Jakie objawy mogą wskazywać na wrodzony przerost nadnerczy u kobiet? Problemy z miesiączkami, problemy skórne (uporczywy trądzik), nadmierne owłosienie lub łysienie, niski głos. Także insulinooporność może się przyczyniać do zwiększonej produkcji testosteronu. Jak wykazały badania istnieje związek pomiędzy wysokim poziomem insuliny a wysokim poziomem testosteronu u kobiet. Insulinooporność to zaburzenie, w którym tkanki są mniej wrażliwe na działanie insuliny. Niewykorzystana insulina krąży w krwiobiegu, co może mieć wiele szkodliwych następstw. Jak najczęściej objawia się to schorzenie? Wiele kobiet ma problemy z wagą, pomimo usilnych starań mają duże problemy ze zrzuceniem zbędnych kilogramów. Pojawia się senność i zmęczenie (szczególnie po posiłku), problemy z koncentracją. Niekiedy mogą pojawiać się objawy hipoglikemii, czyli drżenie rąk, nadmierna potliwość i kołatanie serca. Czytaj więcej: insulinooporność. Wysoki testosteron u kobiet - diagnoza Diagnoza problemów związanych z nadmiarem testosteronu w organizmie powinna rozpocząć się wywiadem lekarskim. Lekarz zapyta Cię o objawy, dolegliwości, regularność cykli miesiączkowych, nastrój i libido. Dobrym pomysłem jest zapisywanie wszystkich symptomów w aplikacji OvuFriend, aby następnie pokazać lekarzowi występujące objawy, jak zmienia się libido, czy nastrój w całym cyklu miesiączkowym, jaką długość mają cykle i jak wygląda ich przebieg. Dla dobrego specjalisty taka wiedza będzie bardzo cennym wsparciem przy określeniu potencjalnych przyczyn występujących anomalii. Pierwszym badaniem w kierunku diagnostyki testosteronu jest najczęściej badanie krwi z oznaczeniem poszczególnych hormonów, a także poziomu cukru we krwi i cholesterolu. Organizm naturalnie wydziela najwięcej testosteronu rano, więc jest to najlepszy moment na pobranie próbki do badań. Lekarz może również wykonać badanie USG, aby ocenić obraz narządów rodnych kobiety, w tym również jajników (szczególnie, jeśli istnieje podejrzenie, że wysoki poziom testosteronu jest spowodowany przez PCOS). W szczególności przy podejrzeniu PCOS wartościowe będą szczegółowe informacje o Twoich cyklach miesiączkowych i występujących w nich objawach. Wysoki testosteron u kobiet - jak obniżyć? Leczenie jest oczywiście zależne od przyczyn i ewentualnych schorzeń, które powodują zwiększony poziom testosteronu. Może ono obejmować terapię hormonalną, terapię antykoncepcyjną, a nawet zabiegi chirurgiczne. Do często stosowanych środków przy leczeniu wysokiego testosteronu należą: metformina, progestina, glikokortykosteroidy, czy spironolakton. Skuteczne mogą być również środki antykoncepcyjne, których zadaniem jest blokowanie nadmiernej produkcji testosteronu. Nie jest to jednak rozwiązanie dla kobiet, które starają się o dziecko. Lekarz może również zdecydować się na leczenie objawowe np. eflornityną, która zmniejsza porost włosów lub zastosować preparaty przeciwtrądzikowe. Przy problemach z testosteronem bardzo ważną rolę odgrywa styl życia. W szczególności jeśli nadmiar testosteronu jest powiązany z PCOS, czy insulinoopornością. Zmiany w stylu życiu, czyli zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna, sen, dążenie do optymalnej wagi ciała mogą przyczynić się do obniżenia poziomu testosteronu, a także znacznego złagodzenia objawów i dolegliwości wymienionych schorzeń. AUTOR: Redakcja OvuFriend, konsultacja medyczna - dr hab. med. Iwona Szymusik - specjalista położnictwa i ginekologii, endokrynologii ginekologicznej i rozrodczości. Członkini Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego (PTG), Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu (PTMR), Europejskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii (ESHRE) oraz Amerykańskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu (ASRM). Specjalizuje się w leczeniu niepłodności, endokrynologii ginekologicznej, zachowaniu zdolności prokreacyjnych (oncofertility), w metodach wspomaganej prokreacji oraz w prowadzeniu ciąży. Zainteresują Cię również: Choroba Hashimoto a ciąża - co musisz wiedzieć? Hashimoto co to za choroba i jak się objawia? Przede wszystkim charakteryzuje się przewlekłym stanem zapalnym tarczycy (tzw. limfocytowym zapaleniem tarczycy). Jak ją rozpoznać i jak leczyć? Hashimoto a ciąża - jaki wpływ może mieć choroba Hashimoto na płodność kobiet oraz przebieg ciąży? CZYTAJ WIĘCEJ Problemy z tarczycą - przyczyny, objawy, wpływ na płodność Problemy z tarczycą są bardzo częstą przyczyną zaburzeń hormonalnych zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Jakie są najczęstsze zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy? Jakie są typowe objawy problemów z tarczycą? Jak wygląda diagnostyka? Jak zaburzenia tarczycy mogą wpływać na płodność? CZYTAJ WIĘCEJ Adaptogeny - Ashwagandha, Korzeń Maca, Shatavari Każdego dnia przybywa par, które po wieloletnich staraniach o dziecko, osiągają swój cel dzięki unikalnym ziołom - adaptogenom. Powiedzmy sobie otwarcie: kto sprawniej przywróci ład i porządek w świecie sztucznie zdezorganizowanym przez człowieka, jak Matka Natura? Świetnie, że zaczynamy korzystać z jej pomocy. Jeśli to zagadnienie nie jest Ci jeszcze znane, koniecznie przeczytaj artykuł do końca. CZYTAJ WIĘCEJ Treści zawarte w serwisie OvuFriend mają charakter informacyjno - edukacyjny, nie stanowią porady lekarskiej, nie są diagnozą lekarską i nie mogą zastępować zasięgania konsultacji medycznych oraz poddawania się badaniom bądź terapii, stosownie do stanu zdrowia i potrzeb kobiety. Korzystając z witryny bez zmiany ustawień przeglądarki wyrażasz zgodę na użycie plików cookies. W każdej chwili możesz swobodnie zmienić ustawienia przeglądarki decydujące o ich zapisywaniu. Dowiedz się więcej. PRZEJDŹ DO STRONY Testosteron to podstawowy męski hormon płciowy. Mało który hormon budzi tyle emocji. I nie ma się czemu dziwić, bo przecież testosteron rządzi intymną sferą naszego życia. Głównie mężczyźni, ale i kobiety nie mogą się bez niego obejść. Po co nam ten hormon i co się dzieje, gdy w organizmie jest go za dużo lub za mało? Gdy ona ma go za dużo U kobiet testosteron wytwarzany jest w niewielkich ilościach przez jajniki i nadnercza. Hormon ten korzystnie wpływa na gospodarkę wapniową w organizmie oraz wspiera wytwarzanie czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Testosteron daje nam też życiowy napęd, czyli więcej energii i siły mięśni. Średnie stężenie testosteronu we krwi kobiet wynosi 0,2-0,8 ng (nanograma)/ml. W wieku rozrodczym ilość testosteronu jest u kobiet 10-20-krotnie mniejsza niż u mężczyzn. Po menopauzie jego produkcja znacznie się zmniejsza (podobnie jak produkcja estrogenów oraz progesteronu), przy czym obniżanie się stężenia testosteronu (aż do około 50 procent) jest stopniowe, długotrwałe i nie tak dotkliwie odczuwane jak gwałtowny i duży spadek żeńskich hormonów płciowych. Gorzej jest natomiast, gdy stężenie testosteronu w organizmie kobiety jest zbyt duże. Wówczas zmienia się sylwetka - rozrastają się barki, potężnieją mięśnie (dochodzi do tzw. wirylizacji, czyli nabierania cech męskich), pojawia się nadmierne owłosienie (hirsutyzm), także na twarzy, obniża się barwa głosu, dokucza trądzik oraz łojotok. Czasami dochodzi do powiększenia, a nawet bolesności łechtaczki. Zbyt dużo testosteronu w organizmie kobiety może się pojawić chociażby wtedy, gdy zażywa ona anaboliczne środki dopingujące, by osiągać lepsze wyniki w sporcie. Stężenie hormonu może też wzrosnąć wskutek niektórych schorzeń (np. guzów nadnerczy czy jajników). Co trzeba robić Kobieta, która zauważy podejrzane objawy, powinna się zgłosić do ginekologa endokrynologa. Po badaniach ( stężenia testosteronu i hormonu LH we krwi, USG jajników i nadnerczy) lekarz wybierze terapię. Czasem są to leki obniżające poziom testosteronu w organizmie, a czasem operacja usunięcia guza jajnika czy nadnerczy. Kobiety stosujące doping muszą rozważyć, czy ważniejsze są dla nich wyniki sportowe, czy też zdrowie i wygląd. Gdy on ma go za mało Testosteron jest hormonem sterydowym wytwarzanym w jądrach. Mówi się o nim "męski hormon", bowiem to jego ilość w organizmie już w życiu płodowym przesądza o tym, czy rozwiną się męskie narządy płciowe i urodzi się chłopczyk. W okresie dojrzewania właśnie testosteron sprawia, że chłopiec zamienia się w mężczyznę: rośnie, kształtuje się jego sylwetka ( poszerzają się ramiona, potężnieje szyja i kark), pojawia się owłosienie łonowe i na klatce piersiowej oraz... pierwsze fascynacje seksualne. Dorosły mężczyzna dzięki temu hormonowi odczuwa popęd seksualny, ma wzwody, a jego plemniki żwawo i w dużych ilościach trafiają do ejakulatu. To oczywiście sprawia, że płodność mężczyzny utrzymuje się na wysokim poziomie. Ale to nie wszystko. W obecności testosteronu np. wapń jest lepiej przyswajany przez kości (co do pewnego stopnia chroni mężczyzn przed osteoporozą), a w szpiku powstaje więcej czerwonych krwinek (to przeciwdziała anemii). Testosteron czyni też z mężczyzny macho, popychając go do rywalizacji. Poziom testosteronu w organizmie określa się, badając próbkę krwi pobranej z żyły. Norma wynosi od 2,2 do 9,8 ng/ml krwi. Aż do 25. roku życia poziom testosteronu u mężczyzny jest wysoki. Później, niestety, stopniowo się obniża (średnio o jeden procent rocznie). To naturalny proces prowadzący do andropauzy (odpowiednik kobiecej menopauzy, z tym, że mężczyźni, nawet mimo znacznego obniżenia poziomu testosteronu w organizmie, zachowują płodność). Bywa jednak i tak, że stężenie testosteronu jest za niskie i wcale nie z powodu starzenia się organizmu i stopniowego pogarszania wydolności jąder. Zbyt mało testosteronu może być skutkiem niehigienicznego trybu życia (nadużywanie alkoholu, palenie papierosów), niektórych chorób przewlekłych (np. miażdżycy, cukrzycy) czy schorzeń jąder. Gdy testosteronu jest za mało, pogarsza się nie tylko płodność i słabnie popęd płciowy, ale też mężczyzna niewieścieje: jego sylwetka nabiera kobiecych kształtów (biodra się zaokrąglają, zarysowuje się brzuch oraz biust), rzednie owłosienie łonowe, na nogach i na klatce piersiowej, jądra zmniejszają swoją objętość, przychodzą zmęczenie i apatia. Co trzeba robić Mężczyzna, który zauważy u siebie opisane wyżej objawy, powinien zgłosić się do urologa lub androloga. Lekarz zleci badania (nie tylko poziomu testosteronu, ale i hormonu LH wydzielanego przez przysadkę mózgową). Jeśli okaże się to konieczne, zapisze odpowiednie dawki syntetycznego testosteronu w tabletkach lub zastrzykach domięśniowych albo leków pobudzających jądra do produkcji większej ilości testosteronu. Testosteron to hormon, którzy dla większości z nas kojarzy się z męskością i agresją. Należy jednak pamiętać, że takie myślenie jest niestety stereotypowe. Czym zatem jest testosteron? To podstawowy męski steroidowy hormon płciowy należący do androgenów. Syntetyzowany jest on głównie przez jądra, a oprócz tego również przez nadnercza (u mężczyzn i u kobiet), a także jajniki. Jaką rolę hormon ten pełni u mężczyzn? powiększenie i rozwój członka i jąder; obniżenie barwy głosu; pojawienie się owłosienia łonowego oraz owłosienia twarzy w okresie dojrzewania; wzrost masy mięśniowej; rozwój i wzmacnianie kości; utrzymanie prawidłowego popędu seksualnego; produkcja plemników. Testosteron jest męskim hormonem niezbędnym do wzrostu mięśni i utrzymania ich gęstości. Odpowiada również za libido. Zbyt niski poziom męskiego hormonu sprawia, że sylwetka zaczyna nabierać kobiecych kształtów - biodra się zaokrąglają, pojawia się tzw. męski biust. Poza tym zaburzenia testosteronu wpływają na samopoczucie. Mężczyźni z niedoborem hormonu czują ciągłe zmęczenie, częściej cierpią na depresję. Wiele produktów spożywanych przez mężczyzn dosłownie "zabija" testosteron. Oto 4 grupy pokarów, które obniżają poziom testosteronu. Na kolejnym slajdzie obejrzysz WIDEO. Sprawdź również: Testosteron chroni przed chorobami Testosteron jest męskim hormonem płciowym, który odpowiada za kształtowanie się u mężczyzn pierwszo- i drugorzędnych cech płciowych. Jego ilość przekraczająca normy zwiększa ryzyko zawału i udaru, może także powodować pojawienie się u mężczyzn cellulitu i powiększenie się piersi. Testosteron jest męskim hormonem płciowym, który odpowiada za kształtowanie się u mężczyzn pierwszo- i drugorzędnych cech płciowych. Jego ilość przekraczająca normy zwiększa ryzyko zawału i udaru, może także powodować pojawienie się u mężczyzn cellulitu i powiększenie się piersi. Przyczyną nadmiaru testosteronu we krwi najczęściej jest stosowanie preparatów testosteronowych i środków sterydowych. Kasia Gotuje - BABKA JOGURTOWA WIELKANOCNA MALINOWA Znaczenie testosteronu dla męskiego organizmu Testosteron należy do męskich hormonów płciowych z grupy androgenów. Choć w niewielkiej ilości występuje także u kobiet, dla mężczyzn ma dużo większe znaczenie. Odpowiada u nich za rozwój narządów płciowych oraz za drugorzędne cechy płciowe: specyficzny, typowo męski, rozwój mięśni, zarost na twarzy, klatce piersiowej i plecach, grubsze struny głosowe i niższy głos. Jest także czynnikiem podnoszącym poziom libido. Prawidłowe stężenie testosteronu – normy dla mężczyzn Prawidłowe stężenie testosteronu we krwi wynosi u mężczyzn od 8 do 12 nmol/l (2,3-3,4 ng/ml). Poziom testosteronu obniża się z wiekiem. Aż 40% mężczyzn po 45. roku życia ma obniżony poziom testosteronu. Objawy zbyt małej jego ilości, takie jak: przemęczenie, spadek libido, obniżony nastrój i bezsenność, skłaniają niektórych mężczyzn do stosowania preparatów, które stymulują produkcję testosteronu. Nieodpowiednie dawkowanie ich może doprowadzić do zbyt dużego stężenia testosteronu we krwi. Inną przyczyną zbyt dużego stężenia testosteronu jest przyjmowanie środków anabolicznych przez osoby, które w krótkim czasie chcą rozbudować masę mięśniową. Nadmiarowy testosteron przekształca się w estrogeny Zbyt duże dawki testosteronu mogą doprowadzić do tego, że jego część zacznie przekształcać się w estrogeny, czyli żeńskie hormony płciowe. Zbyt duża ilość estrogenów u mężczyzn może powodować wahania nastroju, zatrzymywanie wody w organizmie, cellulit, nadciśnienie i powiększenie piersi (ginekomastię). Nadmiar testosteronu powoduje trądzik i łysienie Zbyt duża ilość testosteronu może być także przyczyną intensywnego wydzielania łoju przez gruczoły skóry. Nadmiar łoju może zatykać pory skóry i sprawiać, że na skórze będą pojawiały się trądzikowe krosty i wypryski. Nadmiar testosteronu często odpowiada też za łysienie. Zmniejszenie jąder może być efektem zbyt dużej ilości testosteronu Kiedy mózg otrzymuje sygnał o wysokim poziomie testosteronu w organizmie, zakłada, że jest to testosteron wytwarzany przez jądra. Aby zapobiec nadmiarowi tego hormonu, mózg zmniejsza wtedy produkcję lutropiny, hormonu, który stymuluje produkcję testosteronu w jądrach. Może to mieć konsekwencje w postaci zmniejszenia się jąder. Wzmożona produkcja czerwonych ciałek krwi Jednym ze skutków zbyt dużej ilości testosteronu bywa również wzmożona produkcja czerwonych krwinek. Może ona doprowadzić, szczególnie u starszych mężczyzn, do zawału mięśnia sercowego i zakrzepów. Czy nieprawidłowy poziom hormonów w organizmie może być groźny? Poznaj objawy nadmiaru testosteronu u kobiet. Badaj się regularnie! Jak sprawdzić poziom testosteronu - badanie testosteronu. Nadmierne owłosienie i niepłodność? Czym jeszcze skutkuje nadmiar testosteronu u kobiet i mężczyzn? Badasz swój progesteron? Oto przyczyny i objawy niedoboru progesteronu u kobiet. Jedz cenne jaja! Poznaj kalorie i wartości odżywcze żółtek jaja. Testosteron to najważniejszy męski hormon płciowy. Jednak kobiety też nie mogą bez niego żyć. Działanie testosteronu jest wielokierunkowe i służy obu płciom, choć w nieco inny sposób. To właśnie ten hormon odpowiada za duże mięśnie, głęboki głos, ale także za poziom agresji. Spis treściTestosteron - rola w organizmie mężczyznTestosteron - poziom testosteronu spada z roku na rokTestosteron - poziom testosteronu w ciągu dniaTestosteron - rola w organizmie kobietTestosteron jako lek Testosteron to najważniejszy męski hormon płciowy. U mężczyzn testosteron wytwarzają jądra. Testosteron u kobiet w niewielkich ilościach produkują jajniki, kora nadnerczy, a podczas ciąży łożysko. Testosteron jest hormonem androgenicznym, czyli odpowiada za męskie cechy organizmu (z greckiego androgen to „czyniący mężczyznę”). Dziś wiadomo, że testosteron potrafi o wiele więcej. Gdy – niezależnie od płci – jest go za mało lub za dużo, pojawiają się kłopoty. O tym, ile hormonu potrzebuje nasz organizm, decyduje centrum dowodzenia, czyli przysadka mózgowa kontrolowana przez podwzgórze. Jeżeli jest go zbyt mało, przysadka zaczyna wydzielać tzw. hormon stymulujący, który pobudzi jądra lub jajniki do pracy. Z jąder i jajników testosteron przekazywany jest do krwi, gdzie łączy się z białkiem SHBG (Sex Hormone Binding Globuline). Po tym połączeniu 90 proc. testosteronu staje się nieaktywne. Pozostałe 10 proc. wędruje do poszczególnych komórek, by decydować o zdrowiu i samopoczuciu. Testosteron - rola w organizmie mężczyzn U mężczyzn testosteron jest produkowany już od 9 tygodnia życia wewnątrzmacicznego. Około 95 proc. testosteronu wytwarzane jest przez komórki miąższowe jąder (komórki Leydiga), pozostała część powstaje w nadnerczach. Jakie funkcje pełni testosteron u mężczyzn? Testosteron odpowiada za: rozwój męskich narządów płciowych oraz podtrzymywanie ich funkcji w życiu dorosłym - pod jego wpływem następuje rozwój jąder, pecherzyków nasiennych, moszny, gruczołu krokowego, prącia inicjację seksualną przebieg spermatogenezy (produkcji spermy) rozwój męskiego typu owłosienia odpowiednie ustawienie strun głosowych rozkład tkanki tłuszczowej stymulacja i utrzymanie funkcji seksualnych oraz kształtowanie się męskiego profilu behawioralnego ma działanie anaboliczne wyrażające się wpływem na przyrost masy mięśniowej w wyniku przerostu komórek mięśniowych bez zwiększenia ich ilości stymulowanie wzrostu kości długich poprzez synergistyczne działanie z hormonem wzrostu zwiększenie produkcji czynników krzepnięcia, lipazy, kwasu sjalowego, alfa1 antytrypsyny i haptoglobiny zmniejszanie stężenia SHBG, transferyny i fibrynogenu indukowanie spadku cholesterolu HDL proliferację (namnażanie się) tkanki kostnej stymulowanie produkcji erytropoetyny modulowanie komórkowej i odpowiedzi układu odpornościowego Testosteron odgrywa zasadniczą rolę w pobudzaniu i utrzymaniu funkcji seksualnych mężczyzny. Testosteron - poziom testosteronu spada z roku na rok Jądra dorosłego mężczyzny wytwarzają dziennie ok. 4–7 mg testosteronu, ale jego stężenie waha się zależnie od emocji, stanu zdrowia. Norma to 2,2–9,8 ng (nanograma)/ml krwi. Aż do 25.–30. roku życia poziom testosteronu u mężczyzny utrzymuje się na wysokim poziomie. Później stopniowo się obniża. Między 20. a 80. rokiem życia spada o ponad 50 proc. O tym, jak szybko proces ten postępuję, decyduje stan zdrowia, styl życia, sposób odżywiania. Na niedobór testosteronu mężczyźni reagują indywidualnie. Jedni tego nie zauważają, u innych pojawiają się dolegliwości, które można by porównać do tych odczuwanych przez kobiety w okresie klimakterium. Zmniejszenie ilości testosteronu może być także skutkiem długo utrzymującego się stresu, nadużywania alkoholu, palenia papierosów. Wiadomo też, że sprzyjają temu niektóre choroby: miażdżyca, cukrzyca czy schorzenia jąder. Gdy tego hormonu jest za mało, sylwetka mężczyzny nabiera kobiecych kształtów – biodra się zaokrąglają, zarysowuje się brzuch i piersi. Rzednie owłosienie, jądra się zmniejszają. Spada, a niekiedy zupełnie zanika zainteresowanie seksem. Pojawia się nieuzasadnione zmęczenie, niska samoocena, apatia. Jak przygotować się do badania krwi? Testosteron - poziom testosteronu w ciągu dnia Od 8 rano do południa poziom testosteronu u mężczyzny utrzymuje się na najwyższym poziomie. Rozpiera go wiec energia, nie brakuje mu pewności siebie, jest w szczytowej formie dzięki doskonałej koordynacji wszystkich zmysłów. Jest przedsiębiorczy, ale też skłonny do kłótni i... bardzo złakniony seksu. Nagromadzony testosteron zwiększą chęć do współżycia. Miedzy godziną 13. a 17. poziom testosteronu spada. To najlepszy czas na prace zespołowe, bo mężczyzna jest ciągle w dobrym nastroju. To także dobry moment na trudne rozmowy. Gdy mężczyzna pozbędzie się nadmiaru energii, łatwiej się z nim dogadać, bo jest bardziej spolegliwy, ujawnia dobre emocje. Niewielkie dawki testosteronu mogą korzystnie działać na układ krążenia i serce. Jednak przy długim podawaniu hormonu obserwuje się wzrost poziomu cholesterolu (zwiększa się stężenie LDL, a obniża HDL) i trójglicerydów, co powoduje choroby układu krążenia. Poza tym hormon sprzyja zlepianiu się płytek krwi u mężczyzn, a u kobiet podnosi ryzyko występowania nowotworów hormonozależnych, takich jak rak sutka i błony śluzowej macicy. Powoduje też rozrost endometrium, czyli błony śluzowej wyściełającej macicę. Testosteron - rola w organizmie kobiet Fizjologiczne znaczenie androgenów u kobiet, w tym także testosteronu, jest trudne do ustalenia a ich działanie jest głownie związane z wpływem na metabolizm tkanki kostnej, nastrój i poziom libido. U kobiet około 50 proc. testosteronu powstaje obwodowo. Proces obwodowego wytwarzania testosteronu z androstendionu odbywa się głównie w obrębie wątroby, tkanki tłuszczowej i skóry. Natomiast reszta mniej więcej w połowie jest wytwarzana w obrębie jajników i w warstwie siatkowatej kory nadnerczy. Całkowita dzienne produkcja testosteronu wynosi około 100-400 mikrogramów. Ilość testosteronu zmienia się u kobiet wraz z przebiegiem cyklu miesięcznego osiągając najniższe stężenie we wczesnej fazie folikularnej. W aspekcie zmian dobowych jego najwyższe stężenie we krwi obwodowej możemy obserwować we wczesnych godzinach porannych. W okresie pomiędzy 20. a 40-45. rokiem życia dochodzi do 50 proc. spadku stężenia testosteronu we krwi, a obserwowana zależność dotyczy zarówno frakcji wolnej, jak i związanej hormonu. Testosteron jako lek Testosteron można podawać także zewnętrznie, jako lek. Domięśniowo stosuje się estry testosteronu: heptanian, propionian, cypionian. Testosteron można podawać przezskórnie w postaci żelu, przez skórę się wchłania 9–14 proc. podanej dawki, stężenie osoczowe wzrasta powoli, osiągając równowagę przed 2. dobą. Wskazaniami do zewnętrznego stosowania testosteronu u mężczyzn są: pierwotny i wtórny hipogonadyzm męski opóźnione dojrzewanie u chłopców eunuchoidyzm zespoły pokastracyjne impotencja z niedoboru testosteronu zaburzenia okresu przekwitania u mężczyzn zaburzenia spermatogenezy U zdrowych mężczyzn testosteron podawany z zewnątrz powoduje zahamowanie wydzielania hormonu LH, co wtórnie prowadzi do hamowania wydzielania endogennego testosteronu. W dużych dawkach hamuje także wydzielanie hormonu FSH, powodując zahamowanie spermatogenezy. U kobiet zastosowanie jest ograniczone. Wyjątkowo może być stosowany w zaburzeniach związanych z hiperestrogenizmem. U kobiet testosteron podawany zewnętrznie działa antagonistycznie w stosunku do estrogenów, zmniejsza nadmierne krwawienie, bolesne obrzęki piersi przed menstruacją, hamuje wydzielanie gonadotropin z przysadki, laktację, a także powstawanie przerzutów w raku piersi. Źródło: Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Drews, Metabolizm i funkcje testosteronu w organizmie człowieka. W artykule wykorzystano materiały Anny Jarosz z miesięcznika "Zdrowie"

za dużo testosteronu u dziewczyny